Wat zijn de symptomen van cyberchondrie?

De symptomen van cyberchondrie kunnen variëren van persoon tot persoon, maar enkele veelvoorkomende zijn:

• Overmatig zoeken naar medische informatie op het internet, vaak over ernstige of zeldzame ziekten.
• Zich zorgen maken over kleine of onschuldige lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, moedervlekken, of hartkloppingen.
• Zich niet gerustgesteld voelen door de resultaten van medische onderzoeken of het advies van artsen.
• Zich angstig, depressief, of geïsoleerd voelen door de voortdurende bezorgdheid over de gezondheid.
• Het vermijden of uitstellen van medische afspraken of behandelingen uit angst voor een slechte diagnose.

Wat zijn de oorzaken van cyberchondrie?

Er is niet één duidelijke oorzaak van cyberchondrie, maar er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan of verergeren van de stoornis, zoals:

• Persoonlijkheidskenmerken, zoals perfectionisme, neuroticisme, of een lage zelfwaardering.
• Stressvolle levensgebeurtenissen, zoals het verlies van een dierbare, een scheiding, of een ontslag.
• Een voorgeschiedenis van angststoornissen, depressie, of hypochondrie (de angst om ziek te zijn zonder dat daar bewijs voor is).
• Een gebrek aan betrouwbare of begrijpelijke medische informatie, of een overvloed aan tegenstrijdige of onjuiste informatie op het internet.
• Een gebrek aan sociale steun of emotionele regulatie, waardoor men zich alleen of overweldigd voelt door de gezondheidsangst.

Hoe wordt cyberchondrie gediagnosticeerd?

Er is geen specifieke test of criterium om cyberchondrie te diagnosticeren, maar een arts of psycholoog kan de stoornis vaststellen op basis van een klinisch interview, een vragenlijst, of een observatie van het gedrag van de patiënt. Cyberchondrie wordt meestal beschouwd als een vorm van gegeneraliseerde angststoornis (GAS) of een somatisch-symptoomstoornis (SSS), afhankelijk van de mate waarin de patiënt lichamelijke klachten ervaart of rapporteert.

Hoe wordt cyberchondrie behandeld?

Cyberchondrie kan worden behandeld met verschillende vormen van psychotherapie, medicatie, of een combinatie van beide. Enkele van de meest effectieve behandelmethoden zijn:

• Cognitieve gedragstherapie (CGT): Dit is een vorm van psychotherapie die zich richt op het veranderen van de negatieve gedachten en overtuigingen die de gezondheidsangst veroorzaken of in stand houden. De patiënt leert om zijn of haar gedachten te herkennen, uit te dagen, en te vervangen door meer realistische en positieve alternatieven. De patiënt leert ook om zijn of haar gedrag te veranderen, bijvoorbeeld door het verminderen van het zoeken naar medische informatie op het internet, het vergroten van de blootstelling aan gevreesde situaties, of het verbeteren van de copingvaardigheden.
• Acceptance and commitment therapy (ACT): Dit is een vorm van psychotherapie die zich richt op het accepteren van de onvermijdelijke onzekerheid en angst die gepaard gaan met het leven, in plaats van ertegen te vechten of te vermijden. De patiënt leert om zijn of haar gedachten en gevoelens te observeren zonder erdoor te worden meegesleept, en om zich te richten op de waarden en doelen die belangrijk zijn voor hem of haar. De patiënt leert ook om mindfulness te beoefenen, dat wil zeggen het aandachtig en zonder oordeel aanwezig zijn in het hier en nu.
• Medicatie: Sommige patiënten met cyberchondrie kunnen baat hebben bij het gebruik van medicijnen, zoals antidepressiva of anxiolytica, om de symptomen van angst, depressie, of obsessief-compulsief gedrag te verminderen. Medicatie wordt meestal voorgeschreven in combinatie met psychotherapie, en niet als een op zichzelf staande behandeling. Medicatie moet altijd worden voorgeschreven en gecontroleerd door een gekwalificeerde arts, en de mogelijke bijwerkingen en interacties moeten worden besproken met de patiënt.

Hoe kan ik cyberchondrie voorkomen?

Er is geen garantie dat cyberchondrie kan worden voorkomen, maar er zijn enkele stappen die men kan nemen om het risico op het ontwikkelen of verergeren van de stoornis te verminderen, zoals:

• Het beperken van de tijd en frequentie van het zoeken naar medische informatie op het internet, en het kiezen van betrouwbare en objectieve bronnen, zoals officiële gezondheidsorganisaties of wetenschappelijke tijdschriften.
• Het raadplegen van een arts of een andere gekwalificeerde zorgverlener als men zich zorgen maakt over een mogelijke ziekte of aandoening, en het volgen van hun advies en aanbevelingen.
• Het onderhouden van een gezonde levensstijl, met voldoende slaap, lichaamsbeweging, voeding, en ontspanning, om het algemene welzijn en de weerstand te verbeteren.
• Het zoeken naar sociale steun en emotionele steun van familie, vrienden, of andere vertrouwde personen, die kunnen helpen om de angst te verminderen en het perspectief te verbreden.
• Het zoeken naar professionele hulp als de gezondheidsangst het dagelijks functioneren of de kwaliteit van leven belemmert, of als men tekenen van depressie, zelfmoordgedachten, of andere psychische problemen vertoont.

Wat is het verschil tussen cyberchondrie en hypochondrie?

Cyberchondrie en hypochondrie zijn beide vormen van gezondheidsangst, dat wil zeggen de angst om ziek te zijn of te worden zonder dat daar voldoende bewijs voor is. Het belangrijkste verschil tussen cyberchondrie en hypochondrie is de rol van het internet in het veroorzaken of versterken van de angst. 

Cyberchondrie wordt gekenmerkt door een overmatig en compulsief zoeken naar medische informatie op het internet, terwijl hypochondrie niet noodzakelijk afhankelijk is van het internet, maar ook kan worden beïnvloed door andere bronnen, zoals boeken, tijdschriften, televisie, of persoonlijke ervaringen. 

Cyberchondrie kan worden beschouwd als een moderne variant of een subcategorie van hypochondrie, die is ontstaan door de toegenomen beschikbaarheid en toegankelijkheid van medische informatie op het internet.

Hoe kan ik iemand met cyberchondrie helpen?

Als je iemand kent die lijdt aan cyberchondrie, zijn er enkele dingen die je kunt doen om hem of haar te helpen, zoals:

• Het tonen van begrip, empathie, en geduld, zonder de angst te bagatelliseren, te bekritiseren, of te veroordelen.
• Het aanmoedigen van de persoon om professionele hulp te zoeken als de angst het dagelijks functioneren of de kwaliteit van leven beïnvloedt, en het bieden van praktische of emotionele steun bij het vinden of volgen van een geschikte behandeling.
• Het helpen van de persoon om de negatieve gedachten en overtuigingen die de angst voeden te herkennen, uit te dagen, en te veranderen, bijvoorbeeld door het stellen van open en kritische vragen, of het aanbieden van alternatieve of positieve interpretaties.
• Het helpen van de persoon om het zoeken naar medische informatie op het internet te verminderen.

Het blijft natuurlijk altijd belangrijk om bij gezondheidsklachten je huisarts te raadplegen. Vervolgens vertrouwen op het oordeel van de huisarts of specialist  is een eerste belangrijke stap naar het verminderen van Cyberchondrie.